Regio's, de Consulta: "Het verbod op derde mandaten is een fundamenteel principe". Laatste klap voor De Luca en Zaia
Het Constitutionele Hof heeft een 100% einde gemaakt aan de ambities van Luca Zaia en Vincenzo De Luca om zich opnieuw kandidaat te stellen voor het presidentschap van Veneto en Campanië . De redenen van de Consulta voor de afwijzing van de regionale wet van Campanië, waarmee De Luca opnieuw een derde ambtstermijn probeerde te bemachtigen, zijn ondubbelzinnig.
Met zin nummer 64, vandaag ingediend, werd de grondwettelijkheid van artikel 1 van de regionale wet van Campanië nummer 16 van 2024 vastgesteld, wegens schending van artikel 122, eerste lid, van de Grondwet, in verband met de tussengevoegde parameter genoemd in artikel 2, lid 1, letter f, van wet nummer 165 van 2004, die het zogenaamde verbod bevat op de derde opeenvolgende ambtstermijn van de voorzitter van de regionale raad gekozen door middel van algemeen en rechtstreeks kiesrecht . Dat heeft de persdienst van Consulta bekendgemaakt. Het Grondwettelijk Hof heeft geoordeeld dat dit verbod een fundamenteel beginsel is van de kieswetgeving voor de gewesten met gewone statuten, overeenkomstig artikel 122, eerste lid, van de Grondwet. Het vormt de uitdrukking van een discretionaire keuze van de wetgever, die tot doel heeft om tegenstrijdige principes in evenwicht te brengen en die dient als een "systeemtemperament" met betrekking tot de rechtstreekse verkiezing van de monocratische top, die als een "weloverwogen tegenwicht" fungeert.
Ook kan het door de deelstaatwetgever opgelegde verbod niet als grondwettelijk onrechtmatig worden beschouwd, omdat het betrekking heeft op de regeringsvorm die door artikel 123, eerste lid, van de Grondwet wordt overgelaten aan de wettelijke autonomie van de gewone gewesten. Het begrip regeringsvorm beperkt zich tot de directe omschrijving van de verhoudingen tussen de politieke organen van de regio. Kieszaken in de ruime zin van het woord, met inbegrip van de regeling inzake beperkingen van het recht om zich kandidaat te stellen, zijn daarvan uitgesloten. In het algemeen kan het dwingende karakter van een fundamenteel beginsel en de toepassing ervan niet worden bepaald door de uitdrukkelijke uitvoering ervan door middel van regionale wetten . Altijd in algemene zin kunnen ook regels met een specifieke en concrete inhoud herkend worden als regels met het karakter van een fundamenteel beginsel. Het verbod van het derde opeenvolgende mandaat heeft deze aard omdat het, zoals kenmerkend is voor alle verboden, een voorschrift uitdrukt dat "op zichzelf specifiek" is en dat, om toepasbaar te zijn, geen inmenging vereist van de regionale wetgever, die echter nog steeds enige "tussenliggende" ruimte voor regulering overhoudt.
In het geval van het verbod op de derde opeenvolgende termijn was het echter de staatswetgever zelf die de toepassing van het beginsel op regionale wetgeving verankerde, wat op de een of andere manier verband houdt met de rechtstreekse verkiezing van de voorzitter van de Regionale Raad. Hieruit volgt dat de wetten van de gewone regio's die na de inwerkingtreding van wet nr. 165 van 2004 in kieszaken zijn tussengekomen, op straffe van grondwettelijke onrechtmatigheid, geen inbreuk kunnen maken op het desbetreffende beginsel, dat inmiddels een integraal onderdeel van de respectieve rechtsstelsels vormt. In het geval van de regio Campanië werd het verbod op een derde opeenvolgende termijn van kracht met de inwerkingtreding van wet nummer 4 van de regio Campanië van 2009, d.w.z. de kieswet. Deze wet bevat niet alleen geen enkele bepaling die op onrechtmatige wijze daarvan afwijkt, maar bevat in artikel 1, lid 3, een verwijzing naar "voor zover verenigbaar met deze wet, [naar] andere staats- of regionale bepalingen, met inbegrip van regelgevende, die ter zake van kracht zijn". De bestreden bepaling - in het deel waarin na enkele jaren een specifieke afwijking van het verbod wordt ingevoerd, waardoor in wezen de verrekenbaarheid van vorige mandaten ten opzichte van het huidige mandaat wordt uitgesloten en de aftredende voorzitter van de Regionale Raad die reeds twee opeenvolgende mandaten heeft vervuld, dus kan worden herkozen bij de volgende regionale verkiezingen - is derhalve in strijd met het bovengenoemde fundamentele beginsel en schendt artikel 122, eerste lid, van de Grondwet . Het Grondwettelijk Hof heeft uiteindelijk gepreciseerd dat het niet relevant is dat soortgelijke regionale wetten die de werking van het beginsel van het derde opeenvolgende mandaat beogen te verhinderen, niet door de voorzitter van de Ministerraad zijn aangevochten, met dien verstande dat de eventuele ongrondwettelijkheid ervan overigens op de door de rechtsorde voorziene wijzen kan worden ingeroepen.
Affari Italiani
